ސޯޝަލް ކޮގްނިޓިވް ލަރނިންގ ތިއަރީ

ސޯޝަލް ކޮގްނިޓިވް ލަރނިންގ ތިއަރީ އުފެދިފައިވަނީ ނަފްސާނީ ޢިލްމުވެރިއެއްކަމަށްވާ އަލްބަޓް ބަންދޫރާގެ ވިސްނުމުގެ މައްޗަށެވެ. އުނގެނުމަކީ މާހައުލުން ގެންދެވޭ މަޢުލޫމާތު ބަދަލުކޮށް ސިކުނޑީގައި އެކަމާ ގުޅޭގޮތުން އުފައްދާ އަސަރަކުން ސުލޫކު ވަކިގޮތަކަށް ބަދަލުވުން ކަމުގައި އަލްބަޓް ބަންދޫރާ (1986) ހާމަކުރައްވައެވެ. މިތިއަރީގައި ބަންދޫރާ ފާހަގަކުރާ މައިގަޑު ކޮންސެޕްޓަކީ ''ރެސިޕްރޯކަލް ރިލޭޝަންޝިޕް'' ނުވަތަ ''ގުޅިލާމެހިފައިވާ ގުޅުން'' މިއެވެ.  މި ކޮންސެޕްޓް  ބަންދޫރާ ތަފްޞީލް ކުރަމުން ފާހަގަކުރާ ގޮތުގައި މިގުޅުމުގައި މައިގަނޑު ތިންބައެއް ހިމެނެއެވެ. އެ ބައިތަކަކީ

މަޢުރޫފީ އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ

މަޢުރޫފީ ވިސްނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާގައި އުނގެނުން މާނަކުރާގޮތުގައި އުނގެނޭ ފަރާތަށް މާޙައުލުން ލިބިދޭ މަޢުލޫމާތެއް ދަސްވެ ދެނެގަތުމުގައި ޙަރަކާތްތެރި ރޯލެއް އަދާކުރެއެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާގައި އަލިއަޅުވާލާނީ އިންސާނާގެ ސިކުނޑިއަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ސުލޫކަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ މައްޗަށެވެ. މިގޮތުން، އުނގެނުން ބިނާވަނީ ކުރިން އެނގިފައިވާ އެއްޗެއްގެ މައްޗަށް އަލަށް ދެނެގަނެވޭ އެއްޗެއް ގުޅުވާލެވިގެންނެވެ. މި ގުޅުވާލެވޭ ގުޅުވާލުން އޭނާގެ ވިސްނުމަށާއި ސުލޫކަށް ވެސް ބަދަލުތައް ގެނެއެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާގައި ހާއްސަކޮށް ފާހަގަކުރާ ގޮތުގައި އުނގެނުން މާނަކުރެވެނީ މާޙައުލުން މަޢުލޫމާތު ގެންގޮސް ސިކުޑީގައި ޖަމާކުރުމަށެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާގެ މައިގަނޑު މޮޑެލަކީ އިންފޮމޭޝަން ޕްރޮސެސިންގ ތިއަރީ (އައި ޕީ ޓީ) ނުވަތަ އިންފޮމޭޝަން ޕްރޮސެސިންގ މޮޑެލް (އައި ޕީ އެމް) އެވެ.

މަޢުލޫމާތު ސިކުނޑީގައި ރައްކާކުރެވޭ ގޮތް އަޅާ ކިޔެނީ ކޮމްޕިޔުޓަރ ގައި މަޢުލޫމާތު ރައްކާކޮށް ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތާއި ކައިރި ގޮތެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މި ވިސްނުމުގައި މާޙައުލުން މަޢުލޫމާތު ވަންނަ ތިން ޖާގައެއް (މެމޮރީ) އިންފޮމޭޝަން ޕްރޮސެސިންގ މޮޑެލްގައި ސިފަކުރެވިފައި ވެއެވެ. އެއީ،

އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާތަކުގެ ތެރެއިން...

ސްލޫކީ އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ (ބިހޭވިއަރަލް ލަރނިންގ ތިއަރީ)

ސުލޫކީ ޢިލްމްވެރިންގެ ނަޒަރުގައި އުނގެނުމަކީ ތަޖުރިބާއާއި ފަރިތަކުރުމުގެ ސަބަބުން ދާއިމީ ގޮތުން ސުލޫކަށް އަންނަ ބަދަލެކެވެ. އެހެންކަމުން، އުނގެނުމަކީ އެތެރޭގެ ހަރަކާތެކެވެ. އެމީހެއްގެ ނަފްސުން އެކަމުގެ އެއްވެސް އަލާމާތެއް ނުފެންނަނަމަ އުނގެނުނީ ކަމަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ސުލޫކީ އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާތަކީ ވަކި އުޅުމެއް ބައްޓަން ކުރުވުމަށް މެދުވެރިކުރުވާ ނުވަތަ މެދުވެރިވާ ޙާލަތަކާ ވިއްދައިގެން އޭގެ ރައްދެއްގެ ގޮތުން ސުލޫކަށް ނުވަތަ އުޅުމަށް އަންނަ ބަދަލު ތަކަށް ރިޢާޔަތްކޮށްގެން އުނގަންނައިދިނުމެވެ. މި ތިއަރީ މާނަކުރާ ގޮތުގައި އުނގެނުމަކީ މާހައުލުން އުނގެނޭ ފަރާތަށް ކުރުވާ އަސަރެއްގެ ނަތީޖާގެ ސަބަބުން ބޭރުފުށުން ހާމަވެ ފާޅުވާ ދާއިމީ ބަދަލެކެވެ. މި ބަދަލަކީ ގަސްދުގައި ނުވަތަ ގަސްދުގައި ނޫން ގޮތަކަށް ވެސް އަތުވެދާނެ ބަދަލެކެވެ. މި ތިއަރީގައި އިންސާނުންގެ ސުލޫކު ގުޅިފައިވަނީ އޭނާގެ މާހައުލުގައި ކުރާ ތަޖުރިބާތަކާއި، ހިއްސާކުރާ ހިއްސާކުރުން ތަކާއެވެ.

އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާގެ ތެރެއިން...

ބިނާއީ އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ (ކޮންސްޓްރަކްޓިވިޒަމް)

ޢިލްމުވެރިން ދެކޭގޮތުގައި އުނގެނުމަކީ މީހެއްގެ ފަރާތުން ފޯރުކޮށްދޭން ޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ، އޭނާ އުޅޭ މާހައުލުންނާއި ވިސްނުމުގެ މަރުޙަލާތަކާއި ގުޅޭގޮތުން ކުރިއަރާ ބިނާވަމުންދާ ކަމެކެވެ. ފިލޯސަފަރުންނާއި، މުޤައްރަރު ފަރުމާކުރުންތެރިންނާއި ނަފުސާނީ ޢިލްމުވެރިންނާއި މުދައްރިބުންގެ ނަޒަރުގައި ދަރިވަރުންނަށް އުނގެނުމަކީ މާނަހުރިކަމަކަށް ހަދައިދީ، އަދި އުނގަނައިދިނުމަށް ފަސޭހައީ ފަރުދީ އަދި އިޖުތިމާއީ ހަރާތްތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. މި ކަމަށް ބާރުއަޅާ އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާއަކީ ބިނާއީ (ކޮންސްޓްރަކްޓިވިޒަމް) އުނގެނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ އެވެ. މިއީ އަމަލީ ގޮތެއްގައި ކަންކަން ކޮށްގެން އުނގެނޭ އުނގެނުމަށް ބަރޯސާވާ ނަޒަރިއްޔާ އެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާގައި ބަލަނީ އިންސާނުންގެ ވިސްނުންތަރައްޤީވުމަށް މެދުވެރިވަނީ ކޮންކޮން އުންސުރުތަކެއްގެ ސަބަބުންތޯ ނުވަތަ މިކަން މެދުވެރިވަނީ ކޮންކޮން ޖަޒުބާތެއްގެ ސަބަބުންތޯ އެވެ. މައުލޫމާތު ތަންޒީމުކުރުމުގެ މަރުހަލާގައި ބަލައިލެވެނީ އިންސާނުންގެ ސިކުނޑީގައި މައުލޫމާތު ރައްކާކުރުމާއި އެއްކުރެވޭ މައުލޫމާތުތައް ރަމްޒީ އޮނިގަނޑުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ސިކުނޑީގައި ރައްކާކުރުމާއި، ސިކުނޑީގައި ރައްކާކުރެވިފައިވާ ރަމްޒީ އޮނިގަނޑުތައް މައުލޫމާތުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ ޢިލްމުގެ ގޮތުގައި ބޭރުކޮށްލެވޭ ކޮށްލުމުގެ މައްޗަށެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާއަށް ބައެއް ނަފުސާނީ ޢިލްމުވެރިން ދެއްވާފައިވާ ނަމަކީ "ޓްރިވިއަލް ކޮންސްޓްރަކްޓިވިޒަމް"އެވެ. އެހެނީ، މި ނަޒަރިއްޔާގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި މަސައްކަތްކުރަނީ ކުދިންގެ ކިބައިގައި ދުނިޔަވީ ކަންކަމާއި މައުލޫމާތުތައް އަށަގެންނެވުމަށެވެ.